Lessenreeks Internationaal humanitair recht

De Verklaring van Sint-Petersburg uit 1868 legde de eerste regels rond het gebruik van wapens tijdens oorlogstijd vast. De wapentechnologie stond sindsdien niet stil. Ook vandaag zijn wapens daarom een erg actueel onderwerp. De IHR-lessenreeks besteedt dit jaar dan ook speciale aandacht aan wapens.

Verschillende wapenthema’s komen aan bod. De lessenreeks begint met een uiteenzetting over clustermunitie en landmijnen waarin onder meer de nieuwste ontwikkelingen rond het verbod op deze wapens worden besproken. Er zal verder worden ingegaan op de legaliteit van nucleaire wapens, de toepassing van het IHR in oorlogsvoering in cyberspace, de problematiek rond autonome wapens en de rol van het IHR in de regulering van internationale wapenhandel. Als toemaatje wordt er een IHR-workshop over ballistiek georganiseerd in samenwerking met het Departement Wapensystemen en Ballistiek van de Koninklijke Militaire School.

Voor elk onderwerp doen we een beroep op deskundigen, academici of personen die beroepshalve met de concrete toepassing van het IHR te maken hebben. Voor vragen en debat rekenen wij op een actieve inbreng van de deelnemers.

Praktisch

Waar

Koninklijke Militaire School, Renaissancelaan 30, 1000 Brussel (ingang Hob¬bemastraat 8). Auditorium van gebouw K, bewegwijzering voorzien. De KMS ligt op 10 minuten wandelen van trein- en metrohalte ‘Schuman’. Wie met de auto komt, kan via de inschrijvingskaart een gratis parkeerplaats reserveren (onder voorbehoud van beschikbaarheid).

• Download de wegbeschrijving

Wanneer

19 tot 21 uur, vijf woensdagavonden van 29 februari tot 28 maart. Toegang zaal vanaf 18.30 uur.

Prijs

De prijs voor de volledige lessenreeks bedraagt 30 euro. Voor een afzonderlijke les betaalt u 8 euro. Studenten kunnen zich inschrijven aan een verlaagd tarief: zij betalen 20 euro voor de hele reeks en 5 euro per afzonderlijke les.

Inschrijven

De lessenreeks staat open voor iedereen. Vooraf inschrijven is wel noodzakelijk. De uiterste inschrijvingsdatum is 15 februari 2012. Schrijf in via deze inschrijfkaart.
Uw inschrijving is pas geldig na storting van het deelnamebedrag op rekeningnummer 433-8183051-59 van vzw Rode Kruis-Vlaanderen Internationaal, met vermelding van uw naam en ‘lessenreeks IHR 2012’.

Meebrengen naar iedere les

Rode Kruis toegangskaart (ontvangst na betaling) + identiteitskaart

Attest van deelname

Alle deelnemers ontvangen een attest van deelname aan de hand van de aanwezigheidslijst.

Erkenning Orde van Vlaamse Balies

De lessenreeks is erkend door de Orde van Vlaamse Balies (2 juridische punten per les - 10 juridische punten voor de volledige reeks).

Programma

woensdag 29 februari 2012 > 19u-21u

De Conventies inzake landmijnen en clustermunitie vanuit humanitair perspectie
Hildegarde Vansintjan > Advocacy Officer Handicap International, Brussel

Het Ottawa- en Osloverdrag stellen paal en perk aan respectievelijk landmijnen en clustermunitie. Nochtans zijn ze meer dan ontwapeningsverdragen. Ze hebben een sterke, vernieuwende en bindende humanitaire component zodat ze ook betekenis hebben voor de slachtoffers van deze wapens. We gaan hier vanuit de praktijk op in. Hoe kwamen de verdragen tot stand? Wat is de definitie van slachtoffers? Voor welke nieuwe uitdagingen staan de verdragspartijen? Kunnen de verdragen leiden tot een verbetering van het leven van slachtoffers, hun families en gemeenschappen? Kunnen ook slachtoffers van andere wapens of personen met een handicap er baat bij hebben? Hoe kunnen slachtoffers zelf betrokken worden in het hele uitvoeringsproces? Hoe staat het met de universalisering van de verdragen en hoe wordt de uitvoering opgevolgd?

woensdag 7 maart 2012 > 19u-21u

Het IHR en de regulering van internationale wapenhandel
Tomas Baum > Directeur Vlaams Vredesinstituut, Brussel

Door de internationale wapenhandel te controleren, kunnen oorlog en geweld voorkomen worden: de dreiging van gewapende conflicten neemt af, massavernietigingswapens raken minder verspreid.  Uit politieke, economische en veiligheidsoverwegingen is handelen in wapens niet verboden, maar bestaat er een controlesysteem met verplichte vergunningen. Dit laat toe rekening te houden met veiligheidsaspecten, mensenrechten, het internationaal humanitair recht en conflictpreventie. Deze les geeft een algemene inleiding op de regulering van internationale wapenhandel en diept de plaats van het internationaal humanitair recht in de strategische exportcontrole uit.

woensdag 14 maart 2012 > 19u-21u

Naar een verbod op nucleaire wapens?
Tom Sauer > Professor Internationale Politiek, Universiteit Antwerpen

Het internationaal humanitair recht heeft een grote invloed op het in vraag stellen van bepaalde wapensystemen en op de internationale veiligheid in het algemeen. Het verbod op clustermunitie en landmijnen, en het verbod op genocide zijn maar enkele voorbeelden. Maar wat met het bestaan en het gebruik van massavernietigingswapens?  Chemische en de biologische wapens zijn verboden, maar dat geldt niet voor nucleaire wapens, terwijl die toch veel vernietigender zijn. Waarom is dat zo? En hoe zit het met de druk op de kernwapenstaten om deze wapens te delegitimeren en uiteindelijk te verbieden? Tijdens deze les beantwoorden we deze vragen, maar wordt er eerst inzicht verschaft in de voordelen en nadelen van nucleaire wapens. Daarnaast gaan we de effectiviteit van het Nucleair Non-proliferatie Verdrag (1968) na.

woensdag 21 maart 2012 > 19u-21u

IHR en oorlogsvoering in “cyberspace”
Bruno Demeyere > Juridisch adviseur, Juridische dienst van het Internationale Rode Kruiscomité,Genève

Oorlogsvoering te land, ter zee, in de lucht en in de ruimte: voor elk van deze vier ‘domeinen’ van oorlogsvoering bestaat er reeds sinds geruime tijd een rijke discussie over de toepasselijkheid en toepassing van het internationaal humanitair recht (IHR). Maar wat met oorlogsvoering in cyberspace? Al enkele jaren is dit domein in volle expansie. Er worden steeds vaker incidenten gemeld en ook de debatten over het toepasselijke normatieve kader nemen toe. Deze les gaat in op de rol die het IHR te spelen heeft bij de normatieve regulering van evenementen in cyberspace. We geven een overzicht van de rol van het algemeen internationaal publiekrecht, houden de toepasselijkheid van het IHR onder de loep en onderzoeken de toepassing van de  inhoudelijke regels van het IHR. We besteden bijzondere aandacht aan de regels van het IHR over de middelen en methoden van oorlogsvoering in cyberspace en aan de toepassing van de IHR-definitie van ‘aanval’ op operaties in cyberspace.

woensdag 28 maart 2012 > 19u-21u

Hoe humaan zijn autonome wapens?
Johan Gallant > Militair docent Koninklijke Militaire School, Brussel

Door de technologische evolutie hebben wapensystemen een steeds grotere autonomie. Nu al voeren onbemande vliegtuigen aanvallen uit in Azië, terwijl de operator zich in Amerika bevindt. De volgende stap zijn systemen zonder menselijke operator – een machine zal beslissen om een doel aan te vallen of niet. Zijn de huidige regels van het internationaal humanitair recht wel aangepast aan deze nieuwe hoogtechnologische wapens? In deze les geven we toelichting bij het begrip ‘autonoom wapen’ en wordt het internationaal humanitair recht  toegepast op deze wapens en de manieren waarop ze gebruikt worden.

woensdag 28 maart 2012 > 17u30-18u45 (vóór les 5)

IHR-workshop ‘Ballistiek: verwondingen en bescherming’
Het Departement Wapensystemen en Ballistiek van de Koninklijke Militaire School

Deze workshop start met een theoretische inleiding op handvuurwapens: we analyseren de dreiging die uitgaat van kleinkalibermunitie, de verwondingen die ze kan veroorzaken en de bescherming ertegen, en bespreken enkele cases over de beoordeling van wapens. In het praktijkdeel geven we een demonstratie en een static show van deze wapens, projectielen en bescherming. Deelname aan deze workshop is gratis.
Let op: plaatsen voor de workshop zijn beperkt! Indien er meer geïnteresseerden dan plaatsen zijn voor de workshop, wordt een deelnemerslijst opgemaakt in volgorde van ontvangst van het deelnamegeld voor de lessenreeks (zie ‘inschrijven’). Deelnemers die de volledige lessenreeks bijwonen, krijgen voorrang op deelname aan de workshop.