2001-01-01

Tijdens hun studies in Londen, planden Bram Goots en Maya Van Leemput een reis om de wereld voor onderzoek naar toekomstbeelden. Ze ontwikkelden het project onder de werktitel Agence Future (AF). AF koppelt journalistiek en academisch werk -post-doctoraal onderzoek gepromoot door de Vrije Universiteit Brussel- aan een experimentele en creatieve benadering van het futuristische thema.

Voor het journalistieke luik van AF produceren ze een reeks artikels over toekomstvraagstukken en verslagen van onze 'ontdekkingsreis naar de toekomst'. Het is een project binnen de bijzondere journalistiek, waarin het veel omvattend thema vanuit een eerder ongewone invalshoek bekeken wordt. Gedurende twee jaar interviewen ze in vijf continenten (meer dan 30 landen) een brede groep mensen over hun toekomstverwachtingen. Ze praten met experten uit verscheidene relevante sectoren en met gewone burgers uit alle delen van de wereld.

Totnogtoe hebben ze in drie continenten met meer dan 100 mensen over hun toekomstideeën gesproken. Ze brachten telkens ongeveer vier maanden door in Europa, in West Afrika, het Midden-Oosten en India. Tijdens de eerste periode hadden ze o.a. gesprekken met een Finse socioloog die totale gelijkheid tussen mannen en vrouwen voorspelt voor het jaar 2050 en met de ontwikkelaars van elektrische voertuigen. In West Afrika interviewden ze o.a. de Senegalese vice-president van het UICN over herbebossing en de decaan van de faculteit wetenschap en wiskunde van de Universiteit van Dakar over de rol van wetenschap in ontwikkeling en de betekenis van vooruitgang. In Turkije praatten ze met een seismoloog over voorspelling op geofysisch gebied. Ze interviewden de Grand Mufti, het hoogste religieuze gezag van Syrië en een Syrische advocate gespecialiseerd in vrouwenrechten. In India ontmoetten ze verschillende ondernemingsleiders die hen vertelden over de mogelijkheden die het land hen biedt voor de toekomst. Ze spraken in India met een demograaf en een futuroloog over ontwikkelingsvraagstukken en vele anderen leverden een bijdrage aan het onderzoek.

Ze vroegen dus onderweg wetenschappers, filosofen, mediaprofessionals, kunstenaars en zakenlui over hun visie op de toekomst. Daarnaast getuigen wereldburgers die elders weinig aan het woord gelaten worden over hun toekomstdromen, over hoop en wanhoop en over alledaagse verwachtingen: een ijzerhandelaar uit St.Louis, een breakdancer uit Damascus, een arbeider uit een Senegalese suikerfabriek, leraars uit dorpsscholen, Malinese straatkinderen, een riksja chauffeur of jonge Ghanese voetballers.

Ze zochten verhalen over mensen die werken voor de toekomst, over mensen die er voor vechten en mensen voor wie de toekomst nauwelijks bestaat. Ze verslaan graag over nieuwe wetenschappelijke en technologische ontwikkelingen omdat die voor de toekomst vaak van bijzonder belang geacht worden. Ze schrijven ook over originele visies, over creatieve oplossingen voor hedendaagse problemen en over de individuele beleving van verandering.
De verhalen van AF gaan over plaatsen: steden en wegen, laboratoria en boerderijen, over wetenschappelijke, technologische, maatschappelijke en ideologische ontwikkeling, over de mensen die we onderweg ontmoeten, over kijken en bekeken worden, over de ontdekking van de toekomst.

Voor het academisch luik van het project verzamelen ze een waaier van toekomstbeelden en ideeën voor morgen. Ze gaan na wat de belangrijkste terugkerende karakteristieken daarvan zijn en welke elementen daaruit vandaag al een toepassing vinden. Ze belichten de concepten verandering en vooruitgang en gaan in op de socio-culturele en materiële omstandigheden waarbinnen ideeën over de toekomst gevormd worden. In ons journalistiek werk spitsten Ze zich tot op heden, toe op thema's zoals duurzame ontwikkeling, de impact van informatie- en communicatietechnologie en wetenschap maar ook de rol van godsdienst en socio-culturele omstandigheden komen aan bod.

De toekomst is tegelijk een fascinerend en een moeilijk terrein. AF biedt meer dan abstracte of speculatieve uiteenzettingen over het onderwerp. Het project combineert een brede aanpak met oog voor nieuws en zin voor avontuur. Ze bespreken actuele kwesties binnen een ongewoon kader. Aan de hand van toekomstvraagstukken belichten ze hedendaagse kwesties die ook in Vlaanderen aan de orde zijn. De wereldwijde opzet biedt daarbij een eerder uitzonderlijk globaal perspectief.

Route
Ze vertrokken juli 2000 voor de Europese etappe van de ontdekkingsreis en vier maanden later keerden ze terug.Vervolgens gingen we op 15 februari 2001 naar Senegal waarna ze vier maanden in West-Afrika doorbrachten. Ze reisden vanaf eind oktober 2001 naar Hongarije, Turkije en Syrië en van daaruit via Iran verder om over land India te bereiken. Ze vertrekken nu naar Australië en bezoeken daarna achtereenvolgens de Westelijke VS, New York en Massachusettes. Ze sluiten het project af met vijf maanden in Zuid-Amerika. Korte verslagen over elk van de afgewerkte etappes vindt U in bijlage.

Het kern team
Maya Van Leemput: Nadat ze in 1992 aan de VUB een licentiaat in de communicatiewetenschap behaalde, verhuisde ze naar Londen. De uitstekende reputatie van de Britse media maakte deze spannende stad de ideale locatie om verder te studeren. Ze startte haar doctoraatsstudies aan de University of Westminster het daarop volgende jaar. De titel van haar thesis was: 'Visions of the Future on Television. A content analysisis and production study of representations of the future on British television in the mid-nineties'. Gelijklopend hiermee startten Bram en Maya de voorbereidingen voor AF. Naar aanleiding daarvan verscheen al in de zomer van 1998 een reeks artikels rond het futuristisch thema in De Morgen en even later ook in Science & Technology. Ze combineerde dit alles met free-lance media consultancy en een stage bij de BBC.

Bram Goots studeerde in London eerst aan de Chelsea College of Fine Art (verbonden aan The London Institute) en later aan Middlesex University. Tijdens het laatste jaar specialiseerde hij zich in fotografie en behaalde een BA Honours Degree in Fine Art. Voor zijn eindwerk werkte hij met structuren en transities in de urbane omgeving. Hij verzorgt nu de fotografie en het camerawerk van AF en staat in voor de visuele interpretatie van de toekomstvisies in onze collectie. Bram combineerde zijn studies met werk als kok in gerenommeerde Londense eetgelegenheden en als fietskoerier, -mechanieker en -verkoper. Die ervaring was een uitstekende voorbereiding op zijn logistieke verantwoordelijkheden binnen AF. In 1998 stak Bram (die nog nooit voordien gezeild had) de Atlantische Oceaan over in een jacht met een drie personen tellend team. Zijn avontuurlijke instelling draagt in belangrijke mate bij tot AF.

Maya Van Leemput

Maya Van Leemput is een Senior Researcher in Futures Research aan de Erasmus Hogeschool Brussel.
Een werkbeurs van € 4.957,87 (200.000 BEF), toegekend op 03/05/ 2000.
ID
FPD/2000/019