2019-02-26

BRUSSEL - Net als tweelingbroer Toon, schreef ook Hein voor het Fonds Pascal Decroos zijn beschouwingen neer over de zoektocht naar de harde waarheid over de collaborerende familie Van den Brempt. 

"We krijgen dikwijls de vraag: Hoe komt het dat jullie daar zo goed zijn uitgekomen?" - door Hein Van den Brempt

Er zijn verschillende factoren die onze verwerking hebben beïnvloed.

We zijn geboren in het verliezende kamp. 
De familie is op korte tijd moeten overschakelen van een overwinningsroes naar een totale débacle. 
Het was niet direct de sfeer om hun gedachtegoed met grote trom te verkondigen. 
Er was wel het onderliggend racisme in het algemeen, en het antisemitisme in het bijzonder, het neerkijken op al wat niet 'Arisch' of zelfs 'Antwerps' was, maar we zijn gelukkig niet expliciet doordrenkt geworden door dat verwerpelijke gedachtegoed.
De taboesfeer hield alles op een laag pitje.
Het woord gevangenis werd niet uitgesproken, het was 'pensionaat' of 'kliniek'.

Ook de afwezigheid van de SS-vader, in de leeftijdsfase dat een vader geacht wordt zijn zonen op te voeden, was achteraf gezien een geschenk uit de hemel.  We ervoeren zijn 'intrede' als een 'binnendringen' in het bestaande gezin, of beter het uiteenrukken van het warme nest dat we vormden met onze moeder en haar ouders. De opstandigheid tegen zijn persoon, tegen zijn karakter, viel samen met de verwerping van zijn erbarmelijk gedachtegoed. Hij dweepte immers met Hitler en consoorten tot diep in de jaren zestig.

Onze ogen zijn stilaan open gegaan. Het plaatje klopte niet.

Net zoals we ons hadden losgemaakt van het katholicisme, dat ons werd opgedrongen door de aanvankelijke schoolkeuze, hadden we onze blikken gericht in humanistische, pacifistische richting. We konden ons veel beter vinden in socialistische en communistische benaderingen, dan in de fascistische oraties van Hein Van den Brempt senior.

Mondjesmaat ging de plaatsing van het gebeuren, en het verwerken daarvan, gepaard met het meer en meer 'outen' tegenover anderen, eerst enkel intimi, later een bredere kring. Zeker niet de kleinste factor is het feit dat we met zijn tweeën waren, en zijn. We waren en zijn méér dan één plus één. Bedreigingen ketsen af op onze twee-eenheid. Zonder daar ook maar één moment expliciet over te communiceren, vormen we samen een rots in de woelige branding.  Dan kwam de uitzending "Kinderen van de Collaboratie", op het juiste moment. De serene sfeer waarin onze getuigenis werd geregistreerd, de confrontatie met andere getuigen, de reacties, ook van zij die zich tot "het andere kamp" rekenen, dat alles was een voedingsbodem om net nog een stapje verder te gaan.

De totstandkoming van het boek 'Het verdriet van Vlaanderen, op pad met Hein en Toon, tweeling van de collaboratie', door een toevallige ontmoeting met Kristien Hemmerechts, was voor ons net nog een dimensie erbij. Daardoor konden we een aantal dingen nog beter plaatsen. Dank zij de kritische en hardnekkige benadering van de schrijfster, konden we een juister, breder licht werpen op de omstandigheden en de drijfveren die onze naasten ertoe brachten om die afschuwelijke keuzes te maken.

Ook werden we in die queeste geconfronteerd met hard aankomende feiten, zoals verklikkingen, en de stuitende berichten in de brieven die van het front en van de Landesdienst in Polen naar het thuisfront werden gestuurd.  Daar bovenop komt dan de voorbereiding van de voorstelling met dezelfde naam, die nog bezig is, en die als een zoveelste luik (sluitstuk?, orgelpunt?) van onze verwerking kan gezien worden. 

Nog beter dan voorheen kunnen we nu die periode van ons af schudden, en met open vizier diegenen tegemoet treden, die tot het slachtofferkamp horen. We maken vrienden uit de groep "kinderen van gedeporteerden", we praten zonder complexen met onze Joodse vrienden.

Ik had een boek klaar voor Maurice Apelbaum, een Joodse vriend in Brussel, maar ik verneem zopas dat hij overleden is. Een in-trieste melding was dat. Ik had zo graag met hem uitgeweid over één en ander. Een Joodse vriend minder. Met hem zal ik geen bladzijden meer kunnen omdraaien. Hij heeft zijn boek gesloten. 

Wat we wel nog willen doen, zoals al drie keer in het afgelopen jaar, is getuigenissen afleggen in scholen, aan de zijde van kinderen van gedeporteerden of van verzetslieden, om te bereiken dat de jongeren van vandaag, in plaats van in de tred te lopen van lieden à la 'Schild en Vrienden', die opnieuw de racistische en totalitaire toer op gaan, om te bereiken dus, dat ze door de confrontaties met onze getuigenissen, in eigen boezem gaan kijken.

© Hein Van den Brempt

Tekening: Het parket neemt de maten op van vader Henri bij zijn aanhouding © Toon Van den Brempt

Lees ook: Het verhaal achter het verhaal door Toon Van den Brempt.