Ooit was Antwerpen hét centrum van de wereld voor handel en het bewerken dan diamant. Ooit slepen vele tienduizenden arbeiders in Antwerpen en Amsterdam de ruwe steentjes tot hun begeerde, fonkelende vormen. Zij creëerden met hun vakmanschap uiteindelijk de waarde en de exclusiviteit van dit luxeproduct par excellence. De Antwerpse diamantnijverheid genoot na verloop van tijd dan ook veel aanzien. De vakkennis van de diamantbewerkers was het fundament voor het imago van Antwerpen als hét wereldcentrum voor diamant.
Anno 2005 is de handel er nog wel, maar de roemruchte Antwerpse diamantnijverheid is op sterven na dood. In een globaliserende context is het bewerken van diamant hier te arbeidsintensief en dus te duur geworden.
Exact honderd jaar na de oprichting van de eerste internationale diamantvakbond (het Wereldverbond van diamantbewerkers in mei 1905 ontstaan uit de militante vakbonden in Amsterdam en Antwerpen) is er een historisch - geglobaliseerde - situatie ontstaan. In België is de diamantbewerker een uitstervende soort. Terwijl in een land als India - waar nu minstens 750.000 arbeiders de bulk van mondiale diamantbewerking voor hun rekening nemen - de vakbonden bijzonder zwak zijn. De geschiedenis van de Antwerpse 'diamantsector' honderd jaar geleden, leest als een déjà vu van wat er momenteel in lage lonen landen gebeurt.
Het epicentrum van de diamantbewerking is inmiddels bijna volledig verschoven van Antwerpen naar de Indiase stad Surat (en in mindere mate Thailand en China). Surat - een uitpuilende stad van 2,5 miljoen zielen ten noorden van Bombay - geldt als een van de sterkst kloppende harten van de 'booming' Indiase economie. Een stad die nooit slaapt. Reporter Hans van Scharen en fotograaf Dieter Telemans trokken naar Surat en maakten een reportage over schitterende luxe en barslechte arbeidsomstandigheden.
Woensdag 30 maart 2005 in Knack.
