De tuin van Tito

2011-08-29

In december 2009 vertrok voor het eerst in achttien jaar een directe trein van Belgrado naar Sarajevo, van de huidige Servische naar de Bosnische hoofdstad. In 1991 was die verbinding stilgevallen. Het multinationale Joegoslavië van president Tito viel uiteen, vier jaar lang woedde een oorlog tussen Serviërs, Kroaten en moslims. Het leidde tot etnische zuiveringen, tienduizenden doden, miljoenen vluchtelingen – in het hart van Europa. Na de oorlog werd het spoor tussen beide steden vrij vlug hersteld, maar voor een heropening van de verbinding was het nog te vroeg. Nu, jaren later, is de trein terug. Is het een teken van verzoening?

Korneel De Rynck trekt naar het voormalige Joegoslavië, vijftien jaar na het einde van de oorlog, en reist langs de spoorlijn, langs plaatsen die herinneren aan dood en vernieling. Hij kijkt wat er toen is gebeurd en wat er sindsdien is veranderd. Leven de mensen weer samen? Zijn de factoren die tot oorlog hebben geleid verdwenen?

De auteur praat met mensen in de trein en in de dorpen en steden bij de spoorlijn. Hij ontmoet de voormalige Kroatische president Stjepan Mesic, de kleindochter van Tito, de oud-adviseur van Milosevic, familie van Gavrilo Princip die in Sarajevo de Eerste Wereldoorlog op gang schoot. Hij spreekt met politici, journalisten, ngo’s, ex-soldaten, religieuze leiders. Maar ook met Zoran die een kerk bouwde omdat hij de oorlog overleefde, met de jonge Bosnische vluchteling Mladenko, de voetballende imam van Doboj, de verkoper van Mladic-kalenders en de directrices van een gesegregeerd kinderdagverblijf in Vukovar.

Een boek over een trein, over sporen van verzoening, blijvende vijanden en hernieuwde vriendschappen.

Met foto’s van Frederik Buyckx (°1984). Hij won de Photo Academy Award in 2010 en publiceert binnenkort het fotoboek Moving Albania. Momenteel werkt hij freelance voor De Standaard.

'Een mooie, eerlijke en gevoelige beschrijving van het leven in de post-Joegoslavische landen. Het boek geeft de sfeer op de Balkan vroeger en vandaag voortreffelijk weer, met respect voor alle bevolkingsgroepen, en vooral voor de gewone mensen die het pad van de auteur hebben gekruist. Een relaas dat leest als een trein.’ – Stefan Blommaert, VRT-journalist en Oost-Europa-kenner

'Zeer vlotte pen, vaak ontroerend, pittig en met de nodige journalistieke afstand tot gebeurtenissen en personen. Zeker geen saaie knabbel. Na historische beschrijvingen komt telkens die trein weer piepen met een persoonlijk verhaaltje. Met mooie kleurenfoto's die een subtiel geheel maken van tekst en beeld.' (Jury De Groene Waterman Prijs 2012)