Dossier Stadion - Hoe (ont)komt ons topvoetbal aan de achterstand?

De laatste jaren kon alleen KAA Gent als Belgische topclub een nieuw voetbalstadion realiseren. In Brussel is het plan voor het Eurostadion, met RSC Anderlecht als thuisploeg, op sterven na dood. Zo sloeg ons land internationaal ook nog eens een belabberd figuur want het verloor de selectie van Brussel als een van de gaststeden voor het Europees Kampioenschap 2020, een unieke blamage. Het boek schetst het traject dat het Brusselse stadiondossier heeft afgelegd.

Elders in ons land lijken de termen nieuwbouw en topstadions evenmin te rijmen. Waarom toch? Wat is het belang voor het voetbal, de supporters, de lokale gemeenschap en de samenleving? Het boek spitst zich niet toe op het gebakkelei tussen voetbalbonzen, politici en bouwheren. Het bekijkt een veel bredere plaatje.

Vergunnen wordt niet gegund

De taaie moeizaamheid beperkt zich niet tot voetbalstadions. Grote infrastructuurprojecten in onze gewesten worstelen behoorlijk vaak met de enorm complexe, trage en bijzonder strenge vergunningsprocedures. Zij remmen allerhande projecten fors af, van de inplanting van winkelcentra of bedrijven tot de herinrichting van gevaarlijke kruispunten of de aanleg van tramlijnen. Zelfs overheden zijn er dus soms de dupe van. De blokkering van de stadionbouw is een opzichtig signaal van een dieper maatschappelijk probleem. Maar het afwegen van pro’s en contra’s bij elk project lijkt een draaideur te zijn geworden waarin aanvragen, bezwaren en afwijzingen elkaar blijven opvolgen. De politieke wereld wijst op de regel- en wetgevingen, maar deze lijken een paraplu te zijn geworden waaronder politici kunnen nemen zonder beleid te hoeven voeren. Gevolg is dat de rechtsonzekerheid regeert en het immobilisme de norm lijkt.

Wat het voetbal betreft, hoe raken we nu verlost van het schrijnend contrast tussen enerzijds een nationale ploeg met wereldfaam en topploegen die zich Europees proberen te handhaven, en anderzijds de armtierige, oubollige stadions die alleen met het schaamrood op de wangen aan de wereld te tonen zijn? Het boek besluit met enkele mogelijke pistes om de stilstand te doorbreken, zodat onze achterstand op zijn minst niet verder oploopt. Er wordt inspiratie gezocht bij goede buitenlandse voorbeelden en bij deskundigen, en er wordt gewaarschuwd voor de valkuilen die stadionprojecten doen floppen.

De recente voetbalschandalitis kan een aantal partijen wakker schudden. Als clubs volkomen koosjer hun infrastructuur kunnen uitbouwen en daaruit financiële en sportieve winst halen, kunnen zij veel pogingen om via schimmige omwegen overeind en rendabel te blijven, achterwege laten. Laat het voetbal transparant doen wat het gezond kan maken. En waak er samenleving over dat financiële winst en sportieve resultaten niet de enige meerwaarden zijn. De gemeenschap waarin een club gedijt, moet er ook genoeg aan hebben.