ANTWERPEN/ROTTERDAM - Zwaar vervuild plastic afval uit Nederland en de rest van Europa kan via de Antwerpse haven, ongezien door controleurs, illegaal geëxporteerd worden naar landen waar het gedumpt wordt. Antwerpen is een belangrijke hub voor de internationale handel in plastic afval. Maar kampt, in vergelijking met bijvoorbeeld de haven van Rotterdam, met te weinig inspecteurs en middelen dat zo de deur open zet naar criminele handel in plastic.
Nederlandse en Belgische journalisten hebben de krachten gebundeld voor dit onderzoek naar de haven van Antwerpen, een zwakke schakel in de plastic afvalhandel. Handelaren ontlopen hier inspecties en controles op hun plastic afval. Ook Nederlandse handelaren maken veelvuldig gebruik van de problemen in Antwerpen en exporteren ongezien duizenden tonnen plastic afval. Zwaar vervuild plastic afval kan zo illegaal terechtkomen in landen als Maleisië en Indonesië die het afval niet kunnen verwerken, blijkt uit ons onderzoek.
Overheidsinstanties in Nederland en België hebben nauwelijks zicht op wat er met export van plastic afval gebeurt. Met als risico dat ons plastic afval niet wordt gerecycleerd, ondanks strenge internationale eisen. Politieorganisatie Interpol luidde de noodklok: de internationale afvalhandel raakt steeds meer in handen van criminelen die methodes gebruiken zoals in Antwerpen en daarmee financiële winst opstrijken aan milieuvervuilende handel in plastic.
Dit allereerste diepgravende journalistieke cross-border onderzoek naar de lucratieve ‘afvalroute Antwerpen’ werd uitgevoerd door journalistencollectief Lighthouse Reports samen met De Tijd, Humo, Pointer en De Groene Amsterdammer. De journalisten benutten gedurende maanden van lockdown vele online bronnen: exportdatabases, online afvalmarktplaatsen, satellietbeelden, en ship-, container- en GPS-tracking informatie. Er waren tientallen interviews met bronnen in de industrie, inspectiediensten en douane over de problemen in de hub Antwerpen en het gesjoemel met exportdocumenten.
Dit project werd gesteund door het Journalismfund.eu LOCAL beursprogramma. Meer info.
TELEVISIE
- Antwerpse haven draaischijf voor Europees plasticafval, De Tijd, 09/02/2021.
- "Natuurlijk is de haven van Antwerpen geliefd: er zijn maar vijf controleurs", HUMO, 09/02/2021.