2005-09-01

Cijferreeksen zijn er gelukkig niet alleen om saaie lijstjes van te maken. Via vrij eenvoudige statistische manipulaties krijg je cijfers aan de praat. En ja, daar zitten veel straffe verhalen tussen. Met behulp van een spreadsheetprogramma komen nieuwsfeiten aan het licht die op geen enkele andere manier te achterhalen zijn. Met dit boek willen we studenten, maar ook de journalisten van vandaag stimuleren om op een andere manier "nieuws" te maken.

Computer Assisted Reporting (CAR) of het gebruik van de informatietechnologie in de nieuwsgaring krijgt weinig aandacht in Vlaanderen en Nederland. Daar willen we met dit boek verandering in brengen. In dit boek spitsen we ons toe op het gebruik van eenvoudige statistische methoden aan de hand van spreadsheetprogramma's, technieken die we ontleenden aan de sociale wetenschappen. Door cijfergegevens op een systematische wijze te analyseren, ontdek je niet zelden opmerkelijke feiten, die in een journalistiek verhaal gegoten mooie primeurs opleveren.

Data-analyse is slechts één van de onderzoekstechnieken die onder de noemer CAR vallen. Andere CAR-instrumenten zijn: zoeken via on-line-bronnen, gegevens beheren via database managers en gegevens verwerken via professionele statistische programma's of geografische informatiesystemen (G.I.S.).

Journalisten die het wetenschappelijk denken niet integreren in hun dagelijkse job, lopen het risico om te blijven hangen in oppervlakkige verhalen zonder ooit de feitelijke gronden en de verbanden te doorzien. Statistiek is onontbeerlijk geworden voor een goed bestuur van land, provincie of stad. Wie als journalist dit bestuur wil controleren of confronteren, moet daarom eerst leren om statistisch te redeneren.

Sprekende cijfers is geen gewoon boek statistiek. Wel een eerste hulp voor journalisten op het veld. Zonder grote bewijzen, maar met de noodzakelijke tips en inzichten. We hebben niet de pretentie om alle statistische CAR-toepassingen te behandelen. Al geloven we wel dat je met dit boek al een heel eind op weg kan.
Doorheen het handboek geven we antwoorden op vragen als: Wat zijn de basisvoorwaarden voor betrouwbare data? Hoe willekeurig is de keuze van de geïnterviewden bij een onderzoek? Waarom is een gemiddelde niet altijd een zinvol gegeven? Hoe achterhaal je of twee fenomenen samenhangen? Wanneer berust een nieuwsfeit niet op toeval? Wanneer is het verschil tussen twee groepen betekenisvol? Wat zijn de criteria voor een goed gebruik van pollresultaten? 

Bartel Volckaert

Bartel Volckaert is oprichter en journalist van As Gau Paust, het hyperlokale journalistiek project in Mechelen.

Daniël Van Nijlen

Daniël Van Nijlen werkt als onderzoeker aan de K.U.Leuven.
Daniël Van Nijlen
€ 1.000, toegekend op 19/05/2004.
ID
FPD/2004/306

BOEK

Titel: Sprekende cijfers
Subtitel: Technieken voor Computer Assisted Reporting
Auteurs: Daniël Van Nijlen & Bartel Volckaert
Uitgeverij: Universitaire Pers Leuven 
ISBN: 90 5867 491 6
Publicatie: eind september 2005