Toxic Town

De wind verspreidt tot op de dag van vandaag de vervuilende looddeeltjes over het arme westelijke deel van de stad. In die wijken worden bij kinderen loodwaarden gemeten die tot 20 keer hoger zijn dan het internationaal toegelaten maximum. Maar de berg mijnafval zorgt ook voor werkgelegenheid. Elke dag gaan mensen illegaal in het vervuilde mijnafval op zoek naar kostbare mineralen in de hoop geld te verdienen om te overleven. Tom Van Assche en Kobe Goderis luisteren op de oude mijnsite en in de vervuilde wijken naar verhalen van mensen die de gevolgen van deze jarenlange vervuiling ervaren.

De vervallen loodmijn in Kabwe (Zambia) is een stille getuige van wat ooit een bloeiende economie was. Deze mijn laat de stad meer dan 90 jaar floreren en zorgt voor inkomsten en werkgelegenheid. De jarenlange ontginning en verwerking van lood heeft de omgeving echter sterk vervuild. In 1994 wordt de mijn van de ene dag op de andere verlaten en blijft een berg schadelijk mijnafval niet gesaneerd achter. 

Rose, een verpleegster die bloedwaarden van kinderen onderzoekt in de sterk vervuilde sloppenwijken rond Kabwe, vertelt dat ‘de meeste kinderen meer dan 80 mg/dl lood in hun bloed hebben’. Volgens de internationale standaard is er spraken van loodvergiftiging wanneer de waarden hoger zijn dan 5 mg/dl. Bij loodwaarden die hoger liggen dan 45 mg/dl is een ziekenhuisopname noodzakelijk, waarden boven 85 mg/dl zijn dodelijk. De gevolgen van de loodvervuiling in Kabwe zijn een bikkelharde realiteit. Kinderen worden belemmerd in hun ontwikkeling en dragen de gevolgen van de loodvergiftiging levenslang met zich mee. Ze hebben te maken met blijvende gezondheidsproblemen zoals hersenschade, mentale achterstand, onderontwikkeling van het zenuw- en spijsverteringsstelsel,…

Aida, een jonge moeder van twee kinderen, vertelt ‘Mijn dochter kan nieuwe woorden leren die ze meteen weer vergeet. Zomaar’. James Zimba, directeur van een school grenzend aan de meest één van de meest vervuilde wijken, bevestigt dit. ’Je geeft de les, het kind vergeet het. Je geeft de les opnieuw, het kind vergeet het opnieuw. Soms begin je aan jezelf te twijfelen: misschien is mijn manier van lesgeven niet goed?’

Op de verlaten mijnsite zijn elke dag illegale mijnwerkers op zoek naar waardevolle mineralen. Zij stellen zichzelf bloot aan hoge concentraties lood en werken in gevaarlijke omstandigheden. Na de sluiting van de mijn in 1994 is er nog amper sprake van een industriële bedrijvigheid in Kabwe. Dit uit zich nu in o.a. hoge werkloosheidscijfers en structurele armoede. De berg vervuild mijnafval, door de lokale bevolking de ‘black mountain’ genoemd, is een bron van inkomsten voor de bevolking uit de omliggende sloppenwijken. Het is voor hen de enige uitweg om wat geld te verdienen. Nathan, de taxichauffeur en fixer, geeft aan dat ‘je in Kabwe God moet danken als je drie maaltijden hebt want het leven is hard, zeer hard in Kabwe’.

Foto: © Tom Van Assche/Kobe Goderis