Het is hoogst uitzonderlijk. In oktober vorig jaar kreeg Margot Vanderstraeten, na jarenlange vriendschappelijke contacten, toegang tot een kleine groep Antwerpse modern-orthodoxe joden die in New York een nieuw leven hebben opgebouwd – en er niet meer weg willen. "Ik voel me hier helemaal thuis. En ik ben hier helemaal joods ook. Iets wat ik in Antwerpen nooit echt heb kunnen zijn."
SJABBES IN THE CITY THAT NEVER SLEEPS
Margot Vanderstraeten, schrijfster en freelance journaliste, poogde jarenlang om toegang te krijgen tot de joods-orthodoxe gemeenschap in Antwerpen. Dat lukte niet. Of toch niet rechtstreeks. Want de ex-Anwerpse joden die naar New York trokken, openden einde vorig jaar wel hun deuren. Vanderstraeten verbleef ruim twee weken bij deze modern orthodoxe gezinnen, sprak met hen, at met hen, wandelde met hen.
De drijfveer was en is nieuwsgierigheid. Hoe combineer je strenge geloofstradities in de moderne wereld, hoe komt het dat wij, niet-joden, zo weinig van de joodse leefwereld, ‘de manier van zijn’, weten, en zou daarin niet eens verandering mogen komen?
Unaniem zeggen ze ‘In Europa kunnen we niet volop jood zijn. Daar zijn we altijd bang. Daar worden we nog altijd, en weer meer en meer geviseerd. New York is voor ons een paradijs. New York kan met diversiteit en met joden om.’
Katja Heinemann is een Duitse documentairefotografe die in Brooklyn woont. Haar fotografie wordt gekenmerkt door sociaal engagement. Een van de bekommernissen van deze Duitse is juist deze: ‘We zijn allemaal maar bezig met het herdenken van de Holocaust. Absoluut noodzakelijk. Maar waarom weten we nog altijd niet waar het jood-zijn omdraait? Waarom wordt in het reguliere onderwijs totaal geen aandacht besteed aan Joodse cultuur en joodse tradities?’
Foto's: © Katja Heinemann
PRINT/ONLINE
Sjabbes in de stad die nooit slaapt, De Morgen, 9/02/2013.
