2022-08-23

AMSTERDAM - Aan het begin van de Eerste Wereldoorlog vluchtten 1 miljoen Belgen naar Nederland. Zo’n honderdduizend bleven er de hele oorlog, de meerderheid in grote kampen. Nederland toonde zich gastvrij, maar aan de omstandigheden in de vluchtelingenkampen viel veel af te dingen.

Voor de migratiespecial van ‘de lage landen’ maakten journalisten Michiel Leen en Ken Lambeets een roadtrip door Nederland, op zoek naar wat overblijft van Belgische vluchtelingenkampen.

“Tweehonderdvijftig stenen kruisjes steken boven het vers gemaaide grasveld uit. Het zijn graven van Belgische kinderen die in het kamp van Nunspeet zijn overleden aan tal van besmettelijke ziekten, zoals een mazelenepidemie. De plek maakt indruk, des te meer in tijden van geopolitieke spanningen en gigantische vluchtelingenstromen.”

Op basis van uitgebreid literatuur- en archiefonderzoek (o.a. in krantenarchieven en de Handelingen van de Nederlandse Staten-Generaal) reconstrueren Leen en Lambeets hoe de vluchtelingenkampen tot stand kwamen en georganiseerd waren, in welke omstandigheden de Belgische vluchtelingen er leefden en waarom bepaalde kampen al voor het einde van de oorlog sloten.

Ook stellen ze zich de vraag wat de Belgische vluchtelingen uiteindelijk hebben betekend voor de opvang van vluchtelingen in Nederland.

Afghanen en Oekraïners

Tot slot onderzochten de journalisten hoe het oorlogsvluchtelingen in Nederland vandaag vergaat. “Een huilende baby kon ’s nachts de hele tent wakker houden”, vertelt Abdullah, die na de machtsovername van de Taliban in augustus 2021 samen met zijn gezin in een bos nabij Nijmegen in de noodopvang terechtkwam.

“Maar de groep vluchtelingen die het meest lijkt op de Belgen, zijn de Oekraïners vandaag”, aldus Leo Lucassen, directeur van het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis in Amsterdam.

Ken Lambeets

Ken Lambeets werkt als nieuwsredacteur bij het Nijmeegse universiteitsblad Vox en als freelancejournalist voor onder andere MO* en De lage landen.

Michiel Leen

Michiel Leen (1987) is redacteur en journalist.
€ 2.190 toegekend op 13/12/2021.
ID
FPD/2021/1904
Labels