Belgische IS-strijders in Syrische cellen

De aan een rolstoel gekluisterde Belg Adel Mezroui is er een van. Spijt heeft hij nauwelijks: "Een moslim moet geloven in het kalifaat." Zijn verhaal staat niet op zichzelf. Verspreid over 17 gevangenissen zitten duizenden mannen opeengepakt in cellen, bewaakt door Koerdische milities zoals de YPG. Maar de dreiging van IS is niet weg—ze smeult onder de oppervlakte.

Mensenrechten- en overheidsorganisaties slaan alarm. "Onze gevangenissen herinneren niet alleen aan een gruwelijke oorlog, ze zijn ook broeinesten van radicalisering die IS nieuw leven kunnen inblazen." Overbevolking, ziektes, beperkte middelen en geopolitieke spanningen maken het moeilijk om de orde te handhaven en de veiligheid te garanderen, waarschuwen de autoriteiten.

De dreiging van IS groeit, niet alleen achter de gevangenismuren, maar ook in de uitgestrekte Syrische woestijn, waar slapende cellen zich steeds beter ingraven. Commandant Syamend Ali van de Koerdische YPG-militie ziet hoe de terreurgroep weer opkrabbelt. "In de afgelopen twee jaar zijn de aanslagen verdubbeld," waarschuwt hij. "IS-terroristen worden actiever, met frequente aanvallen op infrastructuur en militaire doelen. Ze boeken terrein." Lokale autoriteiten vrezen dat deze gevangenissen het startpunt kunnen worden voor nieuwe terreur. Toch is het voor veel Europese landen ondenkbaar om ‘hun’ jihadisten terug te halen.

Ook in België blijft dit zoveel jaar later de harde lijn: geen enkele mannelijke staatsburger wordt teruggebracht. De wereld kijkt weg, alsof het politiek probleem zichzelf zal oplossen. Maar juist dat maakt het gevaarlijker dan ooit.