De Overlevers

‘Ze noemen ons overlevers omdat we gered werden, maar ik voel me helemaal niet gered,’ zegt Charmae. Samen met haar zus Cherry wordt ze jarenlang misbruikt door een netwerk van mensensmokkelaars in Iligan, op de Filipijnen. De familie verkoopt tientallen kinderen voor online misbruik aan klanten in de Verenigde Staten, Azië en Europa. De Belgische onderzoeksjournalist Peter Dupont komt het netwerk op het spoor en licht de politie in. Die vallen zwaarbewapend het huis binnen waar de meisjes verblijven. ‘Ik had het gevoel dat ik gearresteerd werd,’ vertelt Charmae. ‘Ik zou me veilig moeten voelen, maar dat is niet zo. We raakten allemaal getraumatiseerd.’

Journalist en documentairemaker Roel Nollet gaat samen met Peter naar de Filipijnen. Ze duiken in het nachtleven op zoek naar mensensmokkelaars en volgen er jonge vrouwen die zich een weg banen uit de seksuele slavernij. Samantha wordt vanaf haar achtste gebruikt voor online shows, maar ze wordt ook verschillende keren verkracht. ‘Mijn zelfbeeld was helemaal kapot,’ zegt ze,’ omdat ik niet begreep wat ze met me deden.’ De verkrachter van Samantha is een Deen. ‘Ik leerde hem kennen op de markt,’ zegt de tante van Samantha. ‘Hij was op zoek naar jonge meisjes, en ik heb dat dan geregeld.’ Roel en Peter krijgen haar voor de lens en wat ze zegt is hallucinant. Naast Samantha buitte ze nog zeker twaalf andere meisjes uit. Toch is ze nooit gearresteerd.

Na corona is het probleem van online seksueel misbruik en uitbuiting alleen maar groter geworden. Wel 1 op 5 kinderen op de Filipijnen krijgt ermee te maken. Op elk moment van de dag zijn er wereldwijd 750 000 mensen op zoek naar beelden van kindermisbruik. Toch daalt de internationale interesse voor het probleem. ‘Ze hebben gewoon niet de juiste methode,’ zegt Father Shay, een Ierse priester die al jarenlang strijdt tegen seksueel misbruik op de Filipijnen. Hij werd al verschillende keren genomineerd voor een Nobelprijs. ‘Zelf mogen we niet op zoek gaan naar de beelden, maar de politie heeft gewoon niet de juiste skills. Er zijn duizenden slachtoffers van mensenhandel, maar amper veroordelingen. Telecomoperatoren zouden al die beelden ook kunnen blokkeren, maar dat doen ze niet.’

Samen met zijn team kreeg Peter tientallen daders achter de tralies - ook uit België, maar nu weigert hij nog mee te werken aan reddingsacties. Hij geloofde lange tijd dat de meisjes weghalen uit hun situatie, voldoende was om hen te ‘redden’. Het tegendeel bleek waar. Kinderen worden weggehaald uit een verwoestende situatie, maar verliezen ook hun familie en hun sociaal netwerk. Door de grote afhankelijkheid van de volwassenen die hen misbruiken, is de kans op herval heel erg groot. Vaak maken ze uiteindelijk de overstap naar de fysieke prostitutie en ontstaat er een cyclus waarbij de meisjes op latere leeftijd hun jongere zusjes, nichtjes en dochters in de seksbusiness betrekken.

In 80 procent van de gevallen is de directe familie betrokken, weet Bart van Oost. Samen met zijn vrouw Jolene baat de Nederbelg een opvanghuis uit voor slachtoffers van online misbruik. Het is het grootste centrum in zijn soort op de archipel. ‘Het probleem op de Filipijnen is armoede,’ zegt hij. Maar de straffen zijn loodzwaar. Hoe kan je die meisjes terugsturen?’ Door de extreme armoede op de Filipijnen, en het trauma dat de vrouwen hebben opgelopen, is de dreiging van nieuw misbruik nooit ver weg.

Om de meisjes te kunnen helpen richt Peter zélf een organisatie op: de Underground Child Foundation. ‘Zonder de nodige begeleiding, belanden ze opnieuw in de situatie waaruit ze gered zijn. Ik ben er zeker van dat er ook een heleboel meisjes in de gevangenis zitten die ofwel helemaal geen straf ofwel een kleinere straf hadden verdiend,’ vindt hij. Veel van die meisjes hebben een verleden vol misbruik achter de rug. En dus los je het probleem enkel op als je de armoede oplost.’

Foto: © 2025 The Redhorse Collective